در باب معماری پایدار
تأثیرات عصر ارتباطات و صنعتی شدن جوامع بر فضاهای معماری کاملاً مشهود است ، و هر روز فرمها و طرح های متفاوتی را در معماری شاهد هستیم ، طرح ها و فرم هایی که شاید با توجه به یک سری شرایط و ضوابط و یا بدون توجه به شرایط خاص و صرفاً به علت فرم های جالب توجه یا تقلید صرف ساخته می شوند. اما امروز با توجه با کاستی ها و معضلات که در زمینه حفظ و استفاده بهینه از انرژی با آن مواجه هستیم و همچنین توجه به بهینه سازی فضاهای معماری و تغییر نیازهای عملکردی ما از معماری باید به سوی تعریف نوینی از خلق بناها با عنوان “معماری پایدار” باشیم . و برای کاربردی تر کردن آن باید اصول کلی این نوع معماری شناخته شود . از آنجایی که هیچ بنایی را نمی توان بصورت مطلق و صد در صد پایدار دانست ، باید فضاهایی خلق شوند که به صورت نسبی به این اصول نزدیک باشند و یک محیط پاک و سالم بر اساس بهره برداری موثر از منابع طبیعی و اصول اکولوژیکی خلق شوند.
معماری پایدار یکی از تحولات بسیار مهم در حوزه معماری است که هدف آن طراحی بنا بر مبنای اصول پایداری و صرفه جویی در مصرف انرژی می باشد. پایداری و توسعه پایدار به منظور کاهش آلودگی های زیست محیطی و بهینه سازی مصرف انرژی مورد توجه طراحان و معماران قرار گرفته است و در واقع واکنشی به بحران های پیش آمده در دنیای صنعتی و مدرن امروز به شمار می آید.
در عصر حاضر ایجاد پایداری و توسعه آن با توجه به مشکلات عصر صنعت امری بسیار ضروری در معماری است و باید توجه ویژه بدان معطوف گردد. این نوع معماری آسیب های ناشی از طراحی ساختمان بر منابع انرژی و محیط زیست را کاهش می دهد، بنابراین ساختمانی که با طراحی پایدار ساخته می شود کم ترین ناسازگاری را با محیط زیست دارد.
معماری پایدار که طراحی سبز نیز نامیده می شود برخلاف الگوهای رایج ساخت و ساز عمل می کند و بر طبق طراحی اکولوژی و منطبق با طبیعت استوار است. طراحی سبز در واقع مثلثی است که در آن انرژی، اکولوژی و اقلیم سه راس آن را تشکیل می دهند.
اهداف کلی معماری پایدار
- توجه به زندگی انسان و بهبود وضعیت فیزیکی و روانی آن
- استفاده از مصالحی که تولید، مصرف و یا تخریب آن ها با محیط سازگار باشد
- تطبیق و هماهنگی با محیط زیست
- مصرف محدود سوخت های فسیلی
- استفاده از انرژی های طبیعی مانند نور خورشید
- حداقل آسیب به محیط پیرامون
- کاهش میزان تولید گاز دی اکسید کربن
- احترام به طبیعت و به کارگیری پتانسیل های موجود در آن
- استفاده مجدد از مصالح ساختمانی و مواد بازیافتی
- کاهش تولید نخاله های ساختمانی
- بالا بردن عمر مفید ساختمان
- جلوگیری از به کار بردن مصالح ساختمانی ناسازگار با طبیعت
اصولی که باید رعایت شود تا یک ساختمان در زمره بناهای پایدار طبقه‌بندی شود به شرح زیر است:
حفظ انرژی: بنا باید طوری ساخته شود که نیاز ساختمان به سوختهای فسیلی را به حداقل برساند.
هماهنگی با اقلیم: بنا باید طوری طراحی شوند که با اقلیم و منابع انزژی موجود در محل احداث هماهنگی داشته و کار کند.
کاهش استفاده از منابع جدید: ساختمان‌ها بایستی به گونه‌ای طراحی شوند که میزان استفاده از منابع جدید را تا حد ممکن کاهش داده و در پایان عمر مفید خود برای ساختن بنای جدید، خود به عنوان منبع جدید به کار روند.
برآوردن نیازهای ساکنین: در معماری پایدار برآورده شدن نیازهای روحی وجسمی ساکنان از اهمیت خاصی برخوردار است.
هماهنگی با سایت: بنا باید با ملایمت در زمین سایت خود قرار گیرد و با محیط اطراف سنخیت داشته باشد.
کل گرایی: تمام اصل معماری پایدار باید در یک پروسه کامل که منجر به ساخته شدن محیط زیست سالم می‌شود، تجسم یابد
اهمیت دادن به زندگی انسان‌ها و حفظ و نگهداری از آن در حال و آینده، کاربرد مصالحی که چه در هنگام تولید ویا کاربری و حتی تخریب با محیط خود همگن و پایدار باشند، حداقل استفاده از انرژی‌های سوختی و حد اکثر بکارگیری انرژی‌های طبیعی، حداقل تخریب محیط زیست، بهبود فیزیکی و روانی زندگی انسان هاو کلیهٔ موجودات زنده. هماهنگی با محیط طبیعی. هدف از طراحی این ساختمان‌ها کاهش آسیب بر روی محیط، منابع انرژی و طبیعت است و شامل قوانین زیر می‌باشد.
چالش معماری پایدار در ارتباط با یک راه حل جامع برای ملاحظات محیطی و در عین حال برای بدست آوردن سطح کیفیت زندگی و ارزش‌های فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و آسایشی می‌باشد. فلامکی از توسعه پایدار به صورت انگیزه‌ای بزرگ برای در سال‌های پایانی سده»: نو اندیشی‌های معماری یاد می‌کند بیستم، معماری اکوسیستمی، معماری ای که چگونگی‌های شکل و ارتباطاتی و شالوده‌ای چرخه‌های زندگی یا اکوسیستم‌ها را نقطه آغازین پژوهش و مکان و نقطه پایانی طراحی می‌گیرد، به میان می‌آید … از یک سو، معماری با تمامی الزاماتی که برای برپا نگه داشته شدن دارد و پایدار ماندن دارد، به میان می‌آید و از سوی دیگر، تمامی دانش‌هایی که هر یک «… به صورتی خاص خود، با جهان طبیعت سر و کار دارند فلامکی، ۱۳۸۱. او هم چنین ادامه می‌دهد که برای بر شمردن شاخه‌های آمیختگی ای که این بینش معمارانه را شکل داده‌اند، به همراه و در توازی با جناح پیشرفته دانش سیبرنتیک و دانش‌های محیطی پایه، نمی‌توان به شاخه‌ای از فعالیت‌های علمی- تجربی ای که بیشتر مدنی- انسانی به ابعاد جهانی اند، توجهی نداشت. جایی که از محیط زیست و به ابعاد گوناگون و نسبتاً پرشمار توسعه پایدار، به معنای فراگیرش گفتگو م یشود. همان طور که گفته شد، توسعه پایدار قصد دارد که تغییر مهمی را در فهم رابطه انسان و طبیعت ایجاد کند ولی راه حل‌های ارائه شده در توسعه پایدار در زمینه محیط ساخته شده و معماری همچنان راه حل‌های ماشینی است و در اصلاح به دیدگاه و ایدئولوژی انسان نسبت به طبیعت منجر نشده و رابطه انسان و طبیعت به صورت کامل و صحیحی تعریف نمی‌شود. در ادامه جهت آگاهی از نظرات متفاوت به بعضی از دیدگاه‌ها در رابطه با معماری پایدار و راه حل‌ها اشاره شده است.
نورمن فاستر در رابطه با معماری پایدار گفته است: طراحی پایدار یعنی حداکثر کارایی با حداقل ابزار در اکولوژی دقیقا مصداق همان ضرب المثل که می‌گویند “کمتر، بیشتر است” طراحی پایدار یعنی استفاده‌ی ایده آل از ابزار معماری جهت صرفه جویی در انرژی به جای استفاده از سیستم‌های مکانیکی زائد که جهان را به سوی گرمتر شدن هدایت می‌نمایند
برج هرست با طراحی نورمن فاستر نمونه یک معماری پایدار است. این ساختمان درنیویورک قراردارد. معمار با انتخاب طرحی منحصربه‌فرد برای این بنا، موجب کاهش ۲۰ درصدی فولاد مصرفی در ساخت آن شده است. همچنین، ساختمان مجهز به سنسورهای حساس به نور خورشید برای تنظیم روشنایی لازم درفضاهای داخلی است.این ساختمان به دلیل اینکه دربیشتراوقات سال از هوای خارج از ساختمان به عنوان تهویه مطبوع استفاده می‌کند، ۲۲ درصد دی‌اکسیدکربن کمتر وارد هوا می‌کند
گروه نکسا نیز با نگاه مسئولانه به محیط زیست و انرژی برای نسل های آینده سعی بر این دارد هر چه در توان دارد را برای ساختمان پایدار انجام دهد و نمونه های آن را در پروژه های جدید و در حال ساخت خود در نظر گرفته است. پروژه نکسا ۳۱، ساید پارک از نمونه های این ساختمان ها هستند. در بلاگ های بعدی به صورت مفصل در باره کارهای انجام شده در این پروژه ها توضیح خواهیم داد.
