آشنایی با سقف دال بتنی
نوعی سقف است که به صورت یکپارچه از مصالحی مانند بتن و فولاد ساخته می شود. از این دال در ساخت انواع سازه با کاربردهای متفاوت و ساخت عرشه انواع پل و کف سازی ها استفاده می شود و اجزای تشکیل دهنده آن میلگرد و بتن هستند. از این نمونه بیشتر در سقف طبقات استفاده می شود و ضخامت آن بین ۱۰ تا ۵۰ سانتی متر است. دال هایی که ضخامت کمتری دارند به عنوان سنگ فرش مورد استفاده قرار می گیرند
کاربردهای دال بتنی چه هستند؟
دال‌های بتنی در سال‌های اخیر به یکی از پرکاربردترین عضوهای سازه‌ای تبدیل شده‌اند. از کاربردهای اصلی دال بتنی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
ساخت سقف و کف ساختمان
ساخت فونداسیون
ساخت بالکن
تونل‌سازی
ساخت عرشه پل
روسازی جاده
ساخت پیاده‌رو و سنگ فرش
انواع سقف دال بتنی
انواع دال بر اساس نوع عملکرد به دو دسته یک طرفه و دو طرفه تقسیم می‌شود.
اگر نسبت طول به عرض دال کمتر از ۲ باشد، دال دو طرفه و اگر این نسبت بزرگ‌تر یا مساوی ۲ باشد، دال یک طرفه خواهد بود. این تفاوت عملکرد، ناشی از مسیر انتقال نیروهای وارده است.
دال های یک طرفه، توسط تکیه‌گاه هایی در دو ضلع موازی آن پشتیبانی شده و در نتیجه انتقال بارها در یک راستا انجام می‌شود. در این حالت آرماتورها تنها در راستای دهانه کوچکتر تعبیه می‌شوند.
زمانی که این پشتیبانی از یک دال به واسطه تکیه‌گاه هایی در ۴ ضلع آن تامین شود و نسبت طول به عرض آن کمتر از ۲ باشد، انتقال بارها در هر دو راستا اتفاق می‌افتد و فرض می‌شود دال دو طرفه است. در این حالت آرماتورها در دو جهت متعامد قرار گرفته و از مش‌های مربعی استفاده می‌شود.
دال بتنی براساس نحوه اجرا و نوع بتن ریزی به ۶ دسته تقسیم می‌شود:
۱) دال تخت ساده
دال های بتن مسلح که بدون استفاده از تیر، مستقیما روی ستون‌ها تکیه دارند به دال های تخت ساده معروف اند. زمانی که دهانه‌ها کوتاه بوده و بارهای وارد بر دال زیاد نباشند، اجرای این نوع دال ها به دلیل سادگی قالب بندی و آرماتور بندی، آسان تر از سیستم تیر ـ دال است.
۲) سیستم تیر دال
در سیستم تیر دال، دو یا چهار طرف دال، تیرهایی وجود دارند و به عنوان تیکه‌گاه‌هایی بار را از دال بتنی به ستون انتقال می‌دهند. تیر دال ها با توجه به ابعاد و نحوه قرارگیری تکیه‌گاه‌ها، می‌توانند بار را در یک راستا یا در دو راستا انتقال دهند.
۳) دال تخت قارچی ( دال تخت با سرستون )
در دال های تخت برای کنترل لنگرهای منفی تکیه گاهی در مجاورت ستون‌ها و تحمل برش پانچ اطراف ستون، معمولا ضخامت دال در اطراف ستون اندکی افزایش پیدا می‌کند. به این ناحیه افزایش یافته ستون، سرستون و به ناحیه برجسته دال، کتیبه می‌گویند.
۴) دال تخت مشبک (قابلمه‌ای)
گاهی برای کم کردن وزن سقف و صرفه‌جویی در بتن در وسط دهانه‌های دال، فرورفتگی‌هایی ایجاد می‌شود. در نتیجه از وزن مرده دال به شدت کاسته می‌شود. به طور مثال وافل یکی از انواع سقف‌های دال مشبک است. برای افزایش مقاومت برشی این نوع دال‌ها در اطراف ستون‌ها و کنترل برش پانچ، دال به صورت توپر ایجاد می‌شود. در مواقعی حتی امتداد محور واصل ستون ها نیز به صورت توپر اجرا می‌شود.
چرا دال را مشبک اجرا می‌کنیم؟
زمانی که دهانه دال بزرگ باشد،ضخامت دال نیز جهت تحمل بارهای مرده و زنده سقف زیاد می‌شود. لنگر مثبت در وسط دهانه افزایش می یابد و قسمت تحتانی دال را تحت کشش قرار می‌دهد. با توجه به این که بتن در تحمل کشش ضعیف است می‌توان از تحمل کشش توسط بتن صرفه نظر کرد. چراکه بتن تحت کشش کارایی موثری نداشته و فقط باعث افزایش وزن سقف می‌شود.
۵) دال تخت مجوف
مجوف به معنای میان تهی است. سقف های دال مجوف سقف هایی هستند که داخل ضخامت دال با اشیا پرکننده پر شده و از بتن خالی است. در اجرای دال‌های مجوف از پرکننده های پلاستیکی به جای بتن میانی دال استفاده می‌شود که باعث کاهش وزن بار مرده می‌شود
۶) دال تخت پیش تنیده
پیش تنیدگی ایجاد تنش فشاری ثابت و دائمی در یک عضو بتنی، به نحو دلخواه و به اندازه لازم است. تنش فشاری دائمی با قرار دادن کامل فولاد در قطعه بتنی، مهار نمودن آن در دو طرف عضو و کشیدن، به مقطع بتنی اعمال می‌شود.
در سقف بتنی پیش تنیده به جای آرماتورهای معمولی از یک سری کابل یعنی تاندون‌های با مقاومت کششی بالا استفاده می‌شود. این کابل‌ها تحت کشش زیادی قرار گرفته و در دو انتهای تیر توسط گیره‌های مخصوص ثابت می‌شوند.اعمال نیروهای پیش تنیدگی به دو روش پس کشیده (پس از بتن ریزی) یا پیش کشیده (پیش از بتن ریزی) انجام می‌شود.
کابل‌های پیش تنیده پس از رها شدن از کشش، تمایل به جمع شدن و رسیدن به حالت اولیه دارند. بنابراین نیروی فشاری زیادی در قسمت زیرین تار خنثی در بتن ایجاد می‌شود.این نیرو در مقابل نیروی کششی که به واسطه بارهای ثقلی در بتن ایجاد می‌شود، قرارگرفته و مقداری از نیروهای ناشی از بارهای ثقلی را خنثی می‌کند
دال بتنی یا در محل پروژه و یا به صورت پیش ساخته آماده می شود. نحوه آماده سازی آن در محل پروژه توسط قالب هایی که خمیر بتن در آن ها ریخته می شود صورت می گیرد. قبل از بتن ریزی یکسری میلگردهای تقویتی در قالب قرار داده شده و توسط وسایل پلاستیکی نگه داشته می شوند. این کار باعث می شود میلگردها به طور کامل توسط بتن پوشش داده شوند.
قالب هایی که در دال بتنی استفاده می شوند از جنس صفحات پلاستیکی، فولادی و یا چوب هستند. برای ساخت پروژه هایی که کیفیت کار در آن ها از اهمیت بالایی برخوردار است، قالب های فولادی و پلاستیکی مورد استفاده قرار می گیرد. در بعضی مکان ها نیز مانند دال های کف ساختمان که با دیوارهای پی و یا آجر احاطه شده اند نیازی به استفاده از قالب نیست؛ زیرا دیوارها به عنوان کناره های سینی قالب عمل می کنند.
برخلاف دال بتنی که در محل پروژه ساخته می شود، دال بتنی پیش ساخته در کارخانه تولید شده و به محل اجرای پروژه منتقل می شود. تکیه گاه دال در سازه باید ابعاد دقیقی داشته باشد تا دال های پیش ساخته به صورت صحیح در جای خود نصب شوند
مزایای سقف دال بتنی
از جمله مزایای این نوع سقف بتنی می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- اجرای آن به میزان قابل توجه منجر به صرفه جویی در مصرف مصالحی نظیر سیمان، آب، فولاد، سنگدانه ها و … خواهد شد.
- طول عمر آن بالاست، در نتیجه ساختمان سال ها عمر می کند.
- سرعت اجرای سقف دال بتنی بالاست.
- رفتار این سقف در برابر نیروهای برشی بالا مناسب است، در نتیجه در برابر زمین لرزه نسبت به سازه های دیگر مستحکم تر می باشد.
- نوعی عایق صوتی به شمار می آید.
- با انتخاب سقف دال می توان در هزینه های حمل و نقل صرفه جویی نمود.
- خزش آن قابل قبول بوده و مقاومت برشی و خمشی آن بالا می باشد.
با توجه به اطلاعاتی که داده شد، گروه نکسا تصمیم گرفت تا ازسقف دال تخت که عایق بسیار مناسبی در برابر صوت و ارتعاش است برای پروژه۱۶۲ واحدی ساید پارک واقع در سعادت آباد استفاده کند
